röntgen alarak dişi tam görmemiz
gerekir. Mesela ramusa doğru uzanan Klass III horizontal
bir diş 7 numara için alınan filmde tam görünmeyebilir.
Kök durumu, kök sayısı tam olarak anlaşılmalıdır. Gömülü
bir dişin tamamını tam olarak görmeden, çevredeki
yapılan tam anlamadan çekime başlanmamalıdır.
a) Periapikal filmler: Periapikal
film yalnızca ilgili dişi ve hemen komşu bölgeyi
gösteren filmlerdir. Hasta ağız açıkken mandibular
dişlerin oklüzal düzlemi yere paralel olacak şekilde
oturtulur. Film bir hemostat yardımı ile mandibular
dişlerin lingual tarafına ilgili bölgeye yerleştirilir
ve film ucu 6 numaralı dişin mezial kenarına kadar
gelir,
Eğer klinik muayenede dişin horizontal olduğundan şüphe
edilirse veya başka bir film aşağı yukarı horizontal
görüntü verdiyse o zaman dişin tamamını alabilmek için
film daha arkaya kaydırılır.. Sonra ışın oklüzal yüze
paralel, filme dik yerleştirilir. Çoğu kez hastada
filmin iyice arkaya yerleştirilmesi ile beliren refleks
ve ramus üzerindeki yumuşak dokunun film görüntüsünü
engellemesi ile periapikal filmler istenilen neticeyi
vermeyebilir. Fakat yinede ektopik olmadıkça rutinde
gömülü dişlerin saptanmasında kullanılan film şeklidir.
b) Biteıoing filmler: Klass I ve II vakalarında 2.molar
ile 3.moların kronlarının ilişkilerini görmek istersek
en gerçek görüntüyü verecek filmler bitewing filmlerdir.
c) Oklüzal film: Daha çok maksiller kaninlerin
saptanmasında kullanılır. Periapikal filmler bu amaçla
kullanılabildiği gibi özel boyutta oklüzal filmlerde
hazırlanır. Film kanin için hastanın ağzına
yerleştirildikten sonra ışın üstünden filme dik olarak
verilir. Alt molarlar içinde bir periapikal film yeterli
olmayabilir. Film dişlerin oklüzal yüzüne
yerleştirildikten sonra hastaya ağzını kapatması
söylenir böylece film yerinde kalır ve ışın mandibula
alt kenarından filme dik verilir. Bukkolingo pozisyonu
iyi gösteren filmlerdir.
d) kafa (ekstraoral) filmleri: Lateral, iyi ışın
verilmiş bir ekstraoral film, özellikle Klass III
vakalarında en doğru görüntüyü verir. Anteroposterior
filmler ise gömülü dişin civar yapılarla ilişkisini iyi
gösterir.
e) Panoramik filmler: Sadece alt ve üst çeneyi bütün
halinde gösteren filmlerdir. Bir periapikal bitewing
filmdeki kadar çürüğü hassas göstermez ancak
komşulukları göstermesi açısından yararlıdır. Panoramik
filmler aslında teşhise yardımcı olması açısından
çekilmesi gereken filmlerdir.
f) Kanin dişin pale veya vestibül yerleşimini anlamak
için çekilen özel film (ShiftSketch Metodu): Gömülü
kaninlerin palevestibül, lingualvestibül lokalizasyonu
oklüzal filmlerlede anlaşılabilir, ancak üst kaninlerin
lokalizasyonunu anlamak için başka bir yöntemde
kullanılmaktadır. Bu metodda önce ışın filme dik gelecek
şekilde bir görüntü elde edilir ve gömülü dişin
pozisyonu saptanır. Sonra horizontal olarak tüp daha
meziale veya distale kaydırılır ve ikinci bir film elde
edilir, istenirse daha açılı üçüncü bir film daha
çekilir. Eğer tüp meziale ilerletildiğinde gömülü dişin
görüntüsüde komşu dişe göre meziale ilerlediyse veya tüp
distale eğimlendirildiğinde görüntü distale kaydıysa,
yani tüp ile görüntü aynı istikamette yer değiştirdiyse
o zaman gömülü diş palededir. Eğer aksi istikamette
ilerleme olduysa o zamanda vestibüldedir.
Bakınız:
Gömülü
Diş
Kaynak: Ağız, Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi
/ prof Dr. Mustafa TÜRKER ve Prof. Dr. Şule YÜCETAŞ |